در هنگام پارتیشن بندی هارد دیسک جدید در ویندوز و..، با دو روش MBR و GPT مواجه خواهید شد. احتمالا این سوال در ذهن شما پیش می آید که تفاوت این دو روش در چیست و چه کاربرد هایی دارند؟ امروز در کلاسیک وب تفاوت بین MBR و GPT در هنگام پارتیشن بندی هارد درایو را معرفی و بررسی می کنیم.

بررسی تفاوت پارتیشن هارد MBR و GPT هنگام نصب ویندوز

What’s the Difference Between GPT and MBR When Partitioning a Drive?

روش های MBR و GPT یک ساختار پارتیشن می سازند که این ساختار پارتیشن تعریف می کند که اطلاعات چگونه در پارتیش ساخته شوند. محل شروع و پایان هر پارتیشن، کد های بوت و راه اندازی و.. هم در هارد ثبت می شود. به صورت کلی GPT استانداردی جدیدتر است که به تدریج جایگزین MBR می شود. با اینکه GPT نسبت به MBR مزایای بیشتری دارد، اما بعضی از دستگاه ها هنوز فقط با MBR سازگاری دارند. در ادامه بیشتر تفاوت این دو استاندارد پارتیشن را بررسی می کنیم.

GPT و MBR چه کاری انجام می دهند؟

قبل از مقایسه و بررسی تفاوت هارد MBR و GPT، بهتر است کمی بیشتر با این دو روش آشنا شویم. به صورت کلی شما قبل از این که از یک هارد دیسک نو یا جدید استفاده کنید، باید آن را پارتیشن بندی کنید. برای پارتیشن بندی فعلا دو روش مختلف MBR (Master Boot Record) و GPT (GUID Partition Table) وجود دارد. همانطور هم که پیش تر اشاره کردیم، به وسیله پارتیشن مشخص می شود که چه بخشی بوت شود و تقسیم بندی درایو ها و.. چگونه است.

در ضمن اگر با روش پارتیشن بندی هارد به صورت کامل آشنا نیستید، پیشنهاد می کنیم مطلب آموزش کامل پارتیشن بندی هارد در ویندوز ۱۰، ۸ و ۷ بدون نرم افزار و با نرم افزار را هم مطالعه نمایید.

روش MBR چیست و چه محدودیت هایی دارد؟

MBR برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ با IBM PC DOS 2.0 معرفی شد. این نام اختصاری از عبارت Master Boot Record می باشد. در این روش یک بخش در اول درایو قرار دارد و تمامی اطلاعات مانند بوت لودر و اطلاعات پارتیشن در این قسمت (یک نقطه) قرار می گیرد. بنابراین اگر اطلاعات این قسمت مخدوش شود، مشکلات زیادی برای شما پیش می آید.

MBR محدودیت هایی هم دارد. به طور مثال این روش تا حداکثر ۲ ترابایت را ساپورت می کند. همچنین MBR تنها تا ۴ پارتیشن اصلی (Primary Partition) را پشتیبانی می کند و اگر نیاز به پارتیشن بیشتری داشته باشید، باید یکی از پارتیشن های اصلی خود را به پارتیشن گسترده یا Extended Partition تبدیل کنید و پارتیشن های منطقی را در آن ایجاد کنید.

روش GPT چیست و چه محدودیت هایی دارد؟

GPT هم مخفف GUID Partition Table می باشد که یک استاندارد جدید تر است که به تدریج جایگزین MBR می شود. این روش از UEFI استفاده می کند که جایگزین BIOS های قدیمی تر است. در این استاندارد و روش، هر پارتیشن روی هارد شما، یک شناسه جهانی منحصر به فرد دارد که با استفاده از یک رشته تصادفی ساخته می شود. کلمه GUID هم در نام این استاندارد مخفف Globally Unique Identifier است و به همین موضوع اشاره دارد.

در ادامه تفاوت GPT قابل ذکر است که دیگر خبری از محدودیت های MBR نیست و درایو های GPT می توانند بسیار بزرگتر تا حد محدودیت های خود سیستم عامل باشند. همچنین تعداد پارتیشن هم تقریبا نامحدود است که البته با محدودیت سیستم عامل، ویندوز به صورت کلی تا ۱۲۸ پارتیشن GPT را اجازه می دهد و دیگری نیاز به Extended Partition نیست.

برخلاف MBR اطلاعات پارتیشن و.. در چندین نسخه تهیه و در چند نقطه دیسک ذخیره می شود تا بر خلاف MBR در صورت آسیب دیدن یک نقطه، اطلاعات پارتیشن بندی قابل بازیابی و تعمیر باشد.

GPT همچنین از CRC یا Cyclic Redundancy Check هم استفاده می کند و به صورت دوره ای داده ها را چک می کند تا اطمینان حاصل کند که اطلاعات پارتیشن دست نخورده است. در صورت خرابی، سعی در بازیابی اطلاعات از محل دیگری در دیسک می کند و آن را جایگزین می کند. قابل ذکر است که در MBR راهی برای دانستن خراب شدن داده ها وجود ندارد تا زمانی که در هنگام روشن کردن کامیپوتر متوجه آن شوید.

همینطور اگر در زمان روشن کردن کامپیوتر، با ارور No Bootable Device هم مواجه شدید، مطالعه مطلب ۸ روش حل مشکل ارور No Bootable Device در لپ تاپ و کامپیوتر در این زمینه مفید و کاربردی خواهد بود.

سازگاری استاندارد های پارتیشن بندی هارد، تفاوت فرمت MBR و GPT ؟

سازگاری سیستم نیز نقش مهمی در انتخاب این دو روش دارد اما در زمینه سازگاری، تفاوت MBR و GPT چیست؟ ویندوز فقط می تواند از GPT بر روی کامیپوتر های مبتی بر UEFI که نسخه های ۶۴ بیتی ویندوز ۱۰، ۸، ۷ و Vista و نسخه های مربوطه سرور را اجرا می کنند، بوت شود. تمام نسخه های ویندوز ۱۰، ۸، ۷ و Vista می توانند درایو GPT را بخوانند و از داده آن ها استفاده کنند و در غیر داشتن شرایط ذکر شده، نمی توانند از روی آن بوت شده و یا تغیر داده شوند.

قابل ذکر است که GPT از قابلیت Protective MBR هم استفاده می کند. Protective MBR در زمانی که شما به وسیله سیستمی که فقط از MBR پشتیبانی می کند وصل شده و قصد تغییری روی درایو داشته باشد، اقداماتی را جهت جلوگیری از ازدست رفتن اطلاعات به صورت تصادفی و اشتباهی می کند. به عبارت دیگر می توان گفته که Protective MBR تضمین می کند که ابزارهای قدیمی، درایو GPT را اشتباه در نظر نگیرند و داده های GPT را اشتباها با یک MBR جدید باز نویسی نکند و اطلاعات شما امنیت بیشتری در این موارد داشته باشد.

سیستم عامل Linux هم دارای پشتیبانی داخلی برای GPT است. (مکینتاش اپل دیگر از APT اپل استفاده نمی کند و به جای استفاده از GPT را ترجیح می دهد)

استفاده از GPT یا MBR ؟ کدام یک بهتر است؟

تفاوت های اصلی این دو روش که معرفی شدند را می توان به صورت چک لیست زیر مرور و مقایسه کرد:

• MBR: پشتیبانی از حداکثر ۴ پارتیشن اصلی
• GPT: پشتیبانی تا ۱۲۸ پارتیشن اصلی
• MBR: ساپورت حداکثر ۲ ترابایت فضا
• GPT: ساپورت تا ۱۹ اگزابایت ( ۱۹ EB) فضا معادل ۱۹ میلیون ترابایت (۱۹۰۰۰۰۰۰ TB)
• MBR: امکان از دست رفتن اطلاعات پارتیشن و بوت به دلیل تجمعی بودن در یک نقطه
• GPT: بررسی دوره ای و ذخیره چند نقطه ای اطلاعات پارتیشن و بوت برای جلوگیری از دست رفتن این اطلاعات
• MBR: سازگاری روی BIOS و سیستم های قدیمی تر
• GPT: سازگار (برای بوت) روی UEFI و سیستم های ۶۴ بیتی مدرن تر

در نتیجه در پاسخ به سوال تفاوت GPT و MBR چیست کدام یک بهتر است؟ پس از بررسی تفاوت ها و در نهایت با آشنایی با این روش ها، برتری کامل GPT اثبات شده است. خصوصا اگر نیاز به پارتیشن بالا دارید و از حجم زیادی استفاده می کنید. این استاندارد جدید، مدرن و قوی است که تمام کامیپوتر ها به سوی استفاده از آن حرکت می کنند. تنها دلیلی که شما ممکن است این گزینه را انتخاب نکنید و به فکر استفاده از MBR بیافتید این است که سیستم شما قدیمی باشد و فقط توانایی بوت ویندوز از درایو با BIOS سنتی را داشته باشد. در این صورت مجبور به استفاده از MBR هستید.

تشخیص MBR یا GPT هارد

اگر شما قبلا پارتیشن بندی را انجام داده اید و می خواهید بدانید که چه نوع پارتیشن بندی انجام شده است، دکمه های Win+R را بزنید. در پنجره باز شده diskmgmt.msc را تایپ و اینتر کنید.

دیسکی که قصد چک کردن آن را دارید انتخاب کنید و روی آن راست کلیک کرده و Properties را بزنید.

در پنجره باز شده به تب Volumes بروید. در خط Partition style نوع پارتیشن بندی به شما اطلاع داده می شود.

روش دیگر تشخیص استاندارد پارتیشن بندی هارد

در روشی دیگر در سرچ ویندوز عبارت diskpart را تایپ کنید و روی نتیجه راست کلیک کرده و Run as administrator را بزنید.

عبارت list disk را تایپ و اینتر کنید. با این کار لیستی از دیسک های متصل نشان داده می شود. اگر دیسک شما پارتیشن بندی هارد GPT باشد، در کنار نام آن دیسک و زیر ستون GPT یک ستاره (*) دارد. در صورت عدم وجود * در این قسمت، یعنی دیسک MBR است.

در پایان اگر در هنگام نصب ویندوز با ارو GPT مواجه شدید و قصد تبدیل پارتیشن را دارید، مطالعه مطلب ۴ روش رفع مشکل ارور GPT در نصب ویندوز ۱۰، ۸، ۷ و تبدیل پارتیشن GPT به MBR را فراموش نکنید.

نظرات و پیشنهادات شما؟

در مطلب امروز MBR و GPT را مقایسه کردیم. نظر شما راجب این دو روش چیست و از کدام یک استفاده می کنید؟ می توانید نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود در زمینه تبدیل MBR به GPT را در دیدگاه این پست با ما به اشتراک بگذارید.