HDR مخفف High Dynamic Range به معنای محدوده دینامیکی بالا می باشد. این استاندارد در واقع قابلیتی برای نمایش با کیفیت فیلم ها و تصاویر در تلویزیون ها است. امروزه تقریبا همه تلویزیون های رده بالا و حتی میان رده از این قابلیت پشتیبانی می کنند. محتوای HDR هم به لطف سرویس هایی چون نت فلیکس در حال گسترش است. در این مطلب کلاسیک وب به معرفی تکنولوژی HDR در تلویزیون خواهیم پرداخت و تفاوت استفاده از آن در کنسول های بازی نظیر پلی استیشن و ایکس باکس با تلویزیون ها را نیز بررسی خواهیم کرد.

تلویزیون HDR چیست؟ تفاوت آن با قابلیت HDR پلی استیشن و ..

What is HDR TV

پیش از این در کلاسیک وب به راهنمای کامل خرید تلویزیون سامسونگ ، ال جی ، سونی و آموزش کامل ریست فکتوری تلویزیون پرداخته شده است. در ادامه آموزش های مرتبط با تلویزیون ها این بار می خواهیم به معرفی تکنولوژی HDR در تلویزیون ها و تفاوت کیفیت ۴K و HDR بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

فناوری HDR چیست؟

کنتراست به نسبت میان روشنایی درخشان ترین رنگ سفید و روشنایی تاریک ترین رنگ سیاه در صفحه نمایش اطلاق می شود که واحد اندازه گیری آن nits می باشد. در پایین ترین سطح حالت ایده آل آن، کاملا سیاه بودن است که در حال حاضر تنها تلویزیون های OLED قابلیت دسترسی به آن را دارند. زیرا این تلویزیون ها قابلیت خاموش کردن کامل پیکسل ها را دارند. اما در بالاترین سطح که جهت نمایش رنگ های سفید است اوضاع کمی متفاوت می باشد. یکی از واحدهای اندازه گیری کنتراست، nit است که به میزان تشعشع نور اشاره می کند. تلویزیون های OLED توانایی رسیدن به میزان صفر را در nit دارند. تلویزیون های معمولی میان رده معمولا بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ nit تولید می کنند.

اما تلویزیون های HDR که موضوع بحث ما هستند پا از این فراتر گذاشته اند. برخی از مدل های HDR توانایی نمایش تصویر تا ۲۰۰۰ nit را هم دارند و این یعنی نمایش تصاویر بسیار درخشان. برخی تلویزیون های سونی تا ۱۰۰۰۰ nit هم پشتیبانی می کنند. در آوریل ۲۰۱۶ یک گروه صنعتی موسوم به UHD Alliance که گروهی متشکل از شرکت هایی چون سامسونگ، سونی، ال جی، پاناسونیک و دیگر شرکت ها است اقدام به ارائه استاندارد Ultra HD Premium برای پخش کننده های بلوری با کیفیت UHD نمودند. این استاندارد برخی اهداف اساسی HDR مثل قابلیت نمایش یبیش از ۱۰۰۰ nit و نمایش رنگ با عمق حداقل ۱۰ بیت را دنبال می کند. به مرور با پیشرفت فناوری این مقدار بیشتر و بیشتر هم می شود.

یکی از جنبه های اصلی این گواهی تمرکز آن بر روی کنتراست است. بر این اساس اگر تلویزیون شما قادر به تولید سطحی نزدیک به سیاهی کامل مانند تلویزیون های OLED باشد دیگر نیازی به ارائه بالاترین سطح روشنایی نخواهد داشت. به همین خاطر است که تلویزیون های OLED و LED هر دو قادر به فراهم آورن حدودی نیازهای HDR هستند با وجود اینکه از سطح نمایش روشنایی متفاوتی برخوردارند.

تفاوت فناوری ۴K و HDR

به این نکته توجه داشته باشید که تلویزیون هایی با کنتراست بالا لزوما دارای رزولوشن بالاتری (پیکسل های بیشتر) مثت تلویزیون های ۴K نیستند. با این حال اگر شما دو تلویزیون را در کنار هم قرار دهید در حالی که تلویزیون اول رزولوشن بالاتری داشته باشد و دومی با کمک HDR از کنتراست بهتری برخوردار باشد قطعا تلویزیون دوم را انتخاب خواهید کرد. زیرا کیفیت تصاویر در آن بهتر و چشم نوازتر است. در واقع تلویزیونی با رزولوشن ۱۰۸۰ ولی دارای کنتراست عالی قطعا تلویزیونی با رزولوشن ۴K ولی با کنتراستی معمولی را شکست خواهد داد.

تفاوت فرمت HDR در عکس ها و تلویزیون ها

این نکته مهمی است که یاید بدانید. فرمت HDR در عکس ها اساسا متفاوت از HDR مورد استفاده در تلویزیون ها است. در تلویزیون ها HDR به معنی گسترش کنتراست تلویزیون و پالت رنگ برای ارائه تصویر واقعی تر و طبیعی تر از آنچه که در تلویزیون های HD امروزی امکان پذیر است می باشد. اما در عکس ها استفاده از HDR به معنی ترکیب تصاویر متعدد با نوردهی های مختلف برای ایجاد یک تصویر منحصر به فرد است که از پویایی خاصی برخوردار است.

انواع استانداردهای HDR

در حالی که انواع مختلفی از فرمت HDR وجود دارد با این حال دو فرمت اصلی و محبوب تر برای آن وجود دارد : فرمت اختصاصی Dolby و استاندارد HDR10. فرمت دالبی قدیمی تر است و حتی تا زمانی مفهوم دالبی به همان معنای HDR بود ولی همه تولیدکننده ها تمایل به بازی با قوانین دالبی نداشتند (زیرا در این صورت باید سهم آن را هم می پرداختند). از این رو برخی شرکت های بزرگ با همکاری یکدیگر بر روی استاندارد رایگان HDR10 توافق کردند. هر دوی این فرمت ها از استاندارد UHD Alliance که پیش از این اشاره شد پیروی می کنند. اما چگونگی این کار است که تفاوت ها را رقم زده است.

HDR10 در تلوزیون سامسونگ ، سونی ، ال جی و..

این استاندارد در حال حاضر محبوب ترین استاندارد HDR است که توسط بسیاری از تولیدکنندگان تلویزیون پشتیبانی می شود. شاید از لحاظ تئوری فناوری HDR10 به اندازه دالبی پیشرفته نباشد ولی با این حال تلویزیون های دالبی زیادی هم در بازار وجود ندارد که شما قادر به خرید آن ها باشید. تنها کافیست به نام هایی که از این استاندارد پشتیبانی می کنند دقت کنید: ال جی، سامسونگ، پاناسونیک، سونی، شارپ و بساری شرکت های بزرگ دیگر در عرصه تولید تلویزیون. در استاندارد HDR10 از عمق رنگ ۱۰ بیت استفاده می شود در حالی که این مقدار در Dolby تا ۱۲ بیت است. البته این تفاوت در عمق رنگ آنچنان بارز نیست که به چشم ما بیاید. البته از آنجا که یکی از اهداف HDR ارائه رنگی بهتر است از لحاظ تئوری دستیابی به عمق رنگ بهتر کاملا ممکن می باشد با این حال استاندارد عمق رنگ ۱۰ بیت هم پیشرفتی عظیم به نسبت تلویزیون های میارن رده است که معمولا تا عمق رنگ ۸ بیت را پشتیبانی می کنند.

ضمنا هم HDR10 و هم Dolby از متادیتا استفاده می کنند که استفاده از قابلیت های کابل HDMI را فراهم می کند و به ویدیوی منبع نیز اجازه تعیین رنگ های قابل نمایش را می دهد. اما شاید مهم ترین تفاوت این استاندار با همنوع دالبی خودش در رایگان بودن آن باشد که مطمئنا نقش به سزایی در محبوب تر شدن آن ایفا کرده است.

+HDR10

این استاندارد توسط سامسونگ و آمازون در سال ۲۰۱۷ ارائه شده است. این استاندارد نسبت به HDR10 به Dolby شبیه تر است و از فراداده های پویا جهت تنظیم روشنایی صفحه نمایش تلویزیون در هر صحنه متفاوت و به صورت فریم به فریم استفاده می کند. البته عمق رنگ این استاندارد نیز ۱۰ بیبت است.

سامسونگ از +HDR10 در تلویزیون های QLED خود استفاده کرده است و به پشتیبانی از آن در محصولات جدید نیز ادامه خواهد داد. شرکت های پاناسونیک و فیلیپس نیز اعلام کرده اند در محصولات جدید خود از این استاندارد پشتیبانی خواهند کرد.

DOLBY VISION

این درست است که در حال حاضر HDR10 در بیشتر تلویزیون ها استفاده می شود ولی استاندارد Dolby Vision از لحاظ فناوری قطعا یک سر و گردن بالاتر از آن است. این استاندارد از عمق رنگ ۱۲ بیت استفاده می کند که باعث می شود از رنگ های پر جنب و جوش و با دقت بسیار بیشتری بهره ببرد.

Dolby از لحاظ تئوری از شفافیت بیشتری به نسبت دیگر استانداردها برخوردار است و قادر به ارائه بیش از ۱۰۰۰۰ nit هم است. در حالی که این مقدار در تلویزیون های HDR10 اکثرا تا ۴۰۰۰ nit است. اما شفافیت و عمق رنگ تنها مزایای استاندارد دالبی نیستند. همانطور که اشاره شد HDR10 تنها قادر به ارسال فراداده های ایستا است در حالی که این قابلیت در Dolby به شکل پویا وجود دارد. گرچه +HDR10 هم از این قابلیت بهره مند است ولی باز هم نسبت به Dolby از امکانات کمتری برخوردار است.

برای اتصال به سخت افزار خارجی هم دالبی از کابل های HDMI قدیمی تر ۱٫۴ هم پشتیبانی می کند در حالی که در HDR10 مجحبور به استفاده از کابلهای HDMI 2.0 هستید. امروزه اکثر تلویزیون ها سعی می کنند در صورت امکان به طور همزمان از هر دو استاندارد Dolby و HDR10 در توسعه محصولات خود استفاده کنند.

HDR در کنسول های بازی

در حالی که اکثر بحث ها در رابطه با HDR به کاربرد آن در تلویزیون ها می پردازند اما کنسول های بازی هم از مهم ترین استفاده کنندگان از این فناوری هستند. در ادامه به موارد استفاده آن در دو کنسول بازی محبوب سونی و مایکروسافت خواهیم پرداخت.

HDR در Xbox One S و Xbox One X

در حالی که اولین نسل این کنسول ها از ۴K و HDR پشتیبانی نمی کردند در نسخه های جدید از هر دو استاندارد استفاده شده است. علاوه بر ۴K، استاندارد HDR10 برای هر دو هدف بازی و نمایش های چند رسانه ای استفاده می شود. یکی از ویژگی هایی که استاندارد Dolby از آن برخوردار نیست.

سرویس استریم Xbox محدود به نتفلیکس است گرچه مایکروسافت تلاش کرده است با تعبیه یک درایو بلوری Ultra HD گامی به جلو در این رابطه بردارد. Xbox One S از ۴K برای بازی پشتیبانی نمی کند. به جای آن سرویس پخش ویدیو از ۴K پشتیبانی می کند. اما Xbox One X علاوه بر ۴K از HDR نیز برای تعدادی از بازی ها پشتیبانی می کند. بازی هایی مثل بتلفیلد ۱، Gears of War 4 و  Forza Horizon 3.

PlayStation 4 Pro

بر خلاف مایکروسافت، سونی قابلیت HDR را به نسخه اصلی PS4 اضافه کرده است البته بدون پشتیبانی از ۴K. این به معنی آن است که پلی استیشن شاید چندان گزینه خوبی برای استریم ویدیو سایت هایی نظیر نت فلیکس و آمازون نباشد. قابلیت HDR در PS4 نیز تنها برای تعدادی از بازی هایی که از این استاندارد پشتیبانی می کنند در دسترس است. بازی هایی مثل: A Thief’s End, The Last of Us: Remastered, Thumper. البته انتظار می رود در آینده تعداد این بازی ها بیشتر شود. اما در  PS4 Pro هر دو استاندارد ۴K و HDR10 پشتیبانی می شود. گرچه در این دستگاه هم از دالبی پشتیبانی نمی شود.

بر خلاف Xbox، سونی از درایوهای بلوری UHD در PS4 Pro استفاده کرده است. حتی با اینکه این خود سونی است که بلوری را اختراع کرده است! علاوه بر این سونی با استفاده از سخت افزار PSVR تمرکز بسیاری روی واقعیت مجازی کرده است.

گرچه با وجود این سخت افزار قوی هم مشکلی برای استفاده علاقه مندان HDR وجود دارد. یکی اینکه اگر به یک بازی عادی بدون پشتیبانی از واقعیت مجازی بپردازید، PSVR از استاندارد ۴K برای اجرای ان استفاده خوادهد کرد. دیگر اینکه پردازنده آن به صورت طبیعی از HDR پشتیبانی نمی کند. این در واقع مزیت HDR در تلویزیون را نسبت به کنسول های بازی نشان می دهد.

جهت آشنایی با دیگر فناوری های مرتبط با تلویزیون می توانید مطلب آشنایی با کاربرد IPTV در ایران و جهان را نیز مطالعه بفرمایید.

نظرات و پیشنهادات شما؟

در این مطلب به معرفی تلویزیون HDR و تفاوت آن با قابلیت HDR پلی استیشن و ایکس باکس پرداختیم. اگر شما تجربه استفاده از قابلیت اچ دی آر تلوزیون را دارید می توانید نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه این پست با ما به اشتراک بگذارید.