تاریخچه تبلیغات به هزاران سال قبل از میلاد برمیگردد. زمانی که مصریان از کاغذهای پاپیروس برای ارسال انواع پیام ها جهت خرید و فروش کالاهای خود استفاده می کردند. در طی این مدت انواع و اقسام شیوه های تبلیغاتی پدید آمدند که هر کدام دارای ویژگی ها و کاربردهای خاص خود بودند. اتخاذ شیوه های متفاوت بازاریابی در این سال ها از اهمیت بیشتری هم برخوردار شده است. زیرا با وجود انبوه فناوری ها، ابزارها و دل مشغولی های افراد، جمع کردن حواس و تمرکز آن ها به یک تبلیغ و برند خاص کار بسیار مشکلی شده است. اما بازریابی چریکی یا پارتیزانی که در این مطلب کلاسیک وب به معرفی آن خواهیم پرداخت به خوبی از پس این چالش برآمده است.

معرفی بازاریابی و تبلیغات چریکی در ایران و جهان

What Is Guerrilla Marketing? Examples to Inspire Your Brand

پیش از این در کلاسیک وب به آموزش کاربرد و تکنیک های هک رشد و نیز مهم ترین نکات و عوامل موفقیت در بازاریابی ایمیلی پرداخته شد. در این مطلب قصد داریم به نوعی متداول از باراریابی و تبلیغات بپردازیم و شما را با بازاریابی پارتیزانی و نمونه های به کارگیری آن در ایران و جهان آشنا کنیم.

تبلیغات چریکی چیست؟

در ابتدای عصر جدید تبلیغات که از نخستین سال های قرن بیستم شروع شد اهداف تبلیغ کنندگان بیشتر بر آموزش مصرف کنندگان درباره چگونگی استفاده از محصولات و خدمات مختلف متمرکز بود. در دهه ۶۰ میلادی استفاده از رسانه ای مثل رادیو برای تبلغات نیز کم کم متداول شد. در اواخر دهه ۸۰ میلادی پیام های تبلیغاتی جای خود را در تلویزیون های کابلی نیز باز کردند. در این میان شرکت ها تلاش می کردند که با تبلیغات خود هر چه بیشتر بر روی مصرف کنندگان تاثیر گذار باشند.

مصرف کنندگان نیز از دیدن حجم انبوه تبلیغات یکسان و شبیه به هم خسته شده بودند، در اینجا بود که نیاز به تغییری اساسی در نحوه تبلیغات احساس شد و بازاریابی چریکی از همین نقطه شروع به پیدایش کرد. تبلیغات چریکی یک استراتژی بازاریابی است که در آن بر روی فعالیت هایی کم هزینه ولی با نتایج حداکثری برای جلب مشتری و مخاطب تمرکز شده است.

ابن واژه نخستین بار در سال ۱۹۸۴ توسط کورنارد لوینسون در کتابی به همین نام آورده شده است. فعالیت های چریکی در واقع به نوعی جنگ نامنظم گفته می شود که در آن از تاکتیک های جنگی کوچک ولی موثر توسط افراد مسلح استفاده می شود.

بسیاری از این تاکتیک ها مثل کمین کردن، خرابکاری و حملات ناگهانی بر غافلگیر کردن طرف مقابل تاکید دارند. در بازاریابی چریکی هم در واقع از چنین تاکتیک هایی بهره برده می شود. این سبک بازاریابی به شدت به اعمال غیر متعارف که نیازمند انرژی و قدرت تصور بالایی است تکیه دارد. بازاریابی چریکی درباره جلب توجه مشتری از طریق سورپرایز کردن و ایجاد احساسی ماندگار در وی و نیز ایجاد سر و صدا در بین عموم است.

در واقع تاثیر و ماندگاری این نوع از تبلغات در ذهن مخاطبان بسیار بیشتر از استراتژی های سنتی بازاریابی است. استراتزی بازاریابی چریکی مخصوصا برای کسب و کارهای کوچکی که بودجه چندانی برای تبلیغات بزرگ و در سطح گسترده ندارند انتخاب بسیار خوبی است. همچنین شرکت های بزرگ برای ایجاد کمپین ها و حرکات اجتماعی منحصر بفرد از این روش بازاریابی به کرات استفاده می کنند.

هدف اصلی تبلیغات چریکی استفاده از روش هایی غیر معمول که هزینه زیادی را هم در بر نمی گرفت برای جلب مخاطب بود. بر اساس عقیده لوینسون کمپین های تبلیغاتی باید شوکه کننده، منحصربفرد، کم خرج، موثر و هوشمندانه باشند. در واقع این موارد را می توان به نوعی، عناصر بازاریابی چریکی نام برد.

انواع بازاریابی چریکی

• بازاریابی چریکی در فضای باز: اضافه کردن چیزی به یکی از عناصر موجود در محیط شهری. مثلا قرار دادن بخشی قابل حرکت روی یک مجسمه یا یک اثر هنری در گوشه ای از پیاده رو
• بازاریابی چریکی داخلی: این کار بیشتر در فضاهای داخلی و سر بسته مثل استگاه مترو، پاساژها و دانشگاه ها انجام می شود.
• بازاریابی چریکی بر اساس رویداد: استفاده از مخاطبان یک رویداد (مثل افراد حاضر در یک جشن یا یک کنسرت) برای معرفی یک محصول که البته معمولا بدون هماهنگی با اسپانسر و گردانندگان اصلی آن رویداد صورت می گیرد.
• بازاریابی چریکی تجربی: همه فعالیت های بالا را به نوعی در بر می گیرد منتهی با تاکید و تمرکز بر تعامل عمومی با یک برند و نام تجاری خاص.

نمونه تبلیغات چریکی

در ادامه به برخی مواردی که نشان دهنده مثال های بازاریابی چریکی در تبلیغ انواع برندها هستند خواهیم پرداخت.

بازاریابی پارتیزانی با خط عابر پیاده

یکی از مکان های معمول برای انجام بازریابی چریکی سطح خطوط عابر پیاده است. خط های رسم شده روی سطح جاده به شما این امکان را می دهد که با استفاده از آن ها به نمایش خلاقیت خود بپردازید. برای مثال شرکت مک دونالد به شکلی که در تصویر زیر می بینید از این خطوط برای نمایش لوگوی خود استفاده کرده است.

نکته ای که این نوع از تبلیغات را جذاب می کند این است که کارایی اصلی محیط تبلیغ دچار هیچ گونه تغییری نمی شود و در واقع با حفظ منظور و کارایی خطوط عابر پیاده می توان به تبلیغ برند خود نیز پرداخت. استفاده از چنین عناصری برای تبلیغات به خصوص در شهرهای پر جمعیت بسیار مثمر ثمر خواهد بود. زیرا این تبلیغات به صورت مستقیم در معرض دید مردم قرار می گیرند و طبیعتا هر چه تعداد مخاطبین تبلیغات بیشتر باشد می توان ان را تبلیغ موفق تری دانست. در تصویر زیر نوعی دیگر از تبلیغات چریکی به این روش را مشاهده می کنید که در آن از خطوط عابر پیاده برای تبلیغ خلاقانه یک لاک غلط گیر استفاده شده است.

تبلیغات پارتیزانی با استفاده از نیمکت های شهری

در سرتاسر هر شهری و در گوشه و کنار پارک ها و خیابان های آن می توان نیمکت ها را دید. این نیمکت ها نیز می توانند برای ایجاد تبلیغات چریکی مورد استفاده قرار گیرند. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید برند کیت کت از این نیمکت ها به شکل زیبایی برای معرفی شکلات های خود بهره برده است.

برند معروف ایکیا نیز که در حوزه لوازم خانگی فعالیت می کند یک گام جلوتر رفته است و نیمکتی را به این شکلی که در تصویر می بینید طراحی کرده و به طور کلی دکور آن را دستخوش تغییر کرده است. محال است که از کنار این نیمکت بگذرید و توجهتان به آن جلب نشود.

نمونه تبلیغات چریکی رستوران و فست فود در ایستگاه اتوبوس

چه کسی یک ایستگاه اتوبوس را بدون تبلیغات دیده است؟ ایستگاه های اتوبوس یکی از مناسب ترین مکان ها برای انجام تبلیغات این چنینی است. زیرا هم محل توقف و تجمع مردم است و هم معمولا اشخاص مدتی را در آنجا به انتظار می نشینند که این امر باعث می شود به اطراف خود بیشتر توجه کنند. ضمن اینکه عناصر زیادی در اینجا وجود دارد که از طریق آن میتوان به ارائه تبلیغات پرداخت. عناصری مثل نیمکت یا خود جایگاه ایستگاه. در تصویر زیر تبلیغ یک شرکت تولید همبرگر را در ایستگاه اتوبوس می بینید.

از این ایستگاه ها برای تبلیغات چریکی یا پارتیزانی مربوط به فیلم ها نیز بسیار استفاده می شود. برای مثال در تصویر زیر تبلیغ خلاقانه انیمیشن Up را مشاهده می کنید که در آن از بادکنک های واقعی در کنار پوستری از فیلم استفاده شده است.

ناوگان حمل و نقل عمومی و تبلیغات پارتیزانی

اتوبوس ها، متروها، تاکسی های شهری نیز پر از اینگونه تبلیغات چریکی است. گاهی اوقات برخی از این تبلیغات جلوه و ویژگی خاصی دارند که در نظر هر مخاطبی آمده و شاید تا همیشه در ذهن وی ماندگار شود. در تصویر زیر نمونه ای از این تبلیغات را که برای معرفی یک باغ وحش به کار رفته است مشاهده می کنید:

در اتوبوس ها و متروها حتی می توان از دستگیره ها نیز برای ایجاد یک تبلیغ خلاقانه سود برد. تبلیغ زیر به زیبایی توانسته است به معرفی ساعت مورد نظر خود بپردازد. این تبلیغ به گونه ای طراحی شده است که هر شخصی می تواند بدون اینکه حتی ساعت را از نزدیک لمس کند ان را بر روی دستان خود مشاهده نماید:

در متروی سئول هم یک نمونه تبلیغات چریکی برای رساندن پیامی در رابطه با حفاظت از محیط زیست به زیبایی استفاده شده است.

مثال های بازاریابی چریکی در ایران

در ایران هم از این نوع بازاریابی استفاده می شود. برای این کار از موقعیت ها و عناصر مختلفی استفاده می شود. برای مثال در تصویر زیر می بینید که از نوع بازاریابی پارتیزانی در ایران است که در فضای باز استفاده شده:

همچنین استفاده از نقاشی ها و طراحی های دیواری برای افزایش آگاهی عمومی راجع به یک پدیده یا اتفاق خاص را نیز می توان از کاربردهای بازاریابی چریکی دانست که این مورد به خصوص از سوی شرکت های دولتی در ایران به وفور استفاده می شود:

همچنین تبلیغاتی که هر روزه در اتوبوس های شهری یا مترو مشاهده می کنید را میتوان نوعی متداول از بازاریابی چریکی در ایران دانست:

در فیلم زیر نیز می توانید نمونه ای از بازاریابی چریکی بانک ملت را مشاهده نمایید:

در صورتی که علاقه مند به آشنایی با مبحث بیگ دیتا هستید می توانید مطلب Big Data و آشنایی با کاربرد آن در ایران و جهان را در کلاسیک وب مطالعه نمایید.

نظرات و پیشنهادات شما؟

در مطلب امروز به معرفی بازاریابی چریکی یا پارتیزانی و نمونه های آن در ایران و جهان پرداختیم. آیا پیش از این با این مفهوم آشنا بوده اید؟ نظرتان راجع به آن چیست؟ می توانید نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در این زمینه را در بخش دیدگاه این پست با ما به اشتراک بگذارید.